Günümüzde hızlı ve güvenli depolama dendiğinde akla ilk olarak SSD gelmektedir. Bir süredir bilgisayarlarda gittikçe daha fazla karşımıza çıkan SSD sürücüler, gün geçtikçe geleneksel sabit disklerin yerini almaktadır. SSD’lerin yükselişe geçtiği dönemden bu yana SATA II arabiriminin 3 GBps hızı kısa sürede maksimum potansiyeline ulaşmıştır.
Benzer bir durum 6 GBps’lik SATA III için de geçerli olduğu bilinmektedir. Günümüzde satışta olan neredeyse bütün SATA III SSD’ler, 6 GBps hızıyla sınırlı ve görünüşe göre yeni bir SATA standardı yakın bir gelecekte karşımıza çıkmayacak gibi gözükmektedir.
Son yıllarda ortaya çıkan yeni arabirimler ise yeni bir SATA standardını gereksiz kılacak kadar etkileyici. M.2, U.2, NVMe gibi yeni terimler hayatımıza girmeye başladı.
Öncelikle SATA standardından bahsetmek gerekmektedir. SATA III uzun süredir bu sektörün gayri resmi kazananı olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak yeni alternatifler ortaya çıktıkça, hız açısından SATA standardı yetersiz kalmaya başlamıştır. En yeni SATA revizyonu 3.2, ya da diğer adıyla SATA Express, anakartın PCIe kanallarına göre 8 ile 16 GBps arasında bir hız değeri sunabilmiştir. Her ne kadar bu hız artışı SATA III’e kıyasla dikkate değer olsada, yeni alternatiflere kıyasla SATA Express çok geride kalmaktadır. Üstelik SATA Express destekli SSD bulmak da pek kolay değildir.
İlk etapta Next Generation Form Factor (NGFF) olarak isimlendirilen M.2 arabiriminin en önemli özelliği küçük boyutlu disklere izin vermesidir. Günümüzde satılan pek çok M.2 SSD, 12-30mm x 16-110mm boyutlarına sahiptir. Bu ufak boyutlar, M.2 diskleri özellikle dizüstü bilgisayarlar için oldukça etkili bir seçenek sunmaktadır. SATA III ve PCIe destekli M.2, hız konusunda da etkileyici özelliklere sahip olmaktadır. Eğer anakartınızda 4 ya da daha fazla PCIe kanalı desteği varsa M.2 SSD’ler ile 32 GBps hıza ulaşmak mümkün hale gelir.
Hem AHCI, hem de NVMe arayüzlerini destekleyen M.2, PCIe arayüzü sayesinde teoride PCIe SSD’ler ile benzer bant genişliğinde, aynı performansı verebilmektedir. Elbette bu değerler, SATA arayüzlü M.2 diskler için geçerli değildir. Zira bu diskler, M.2 form faktörünü kullanan SATA diskler olduğu için, klasik SATA III disklere kıyasla çok az performans artışı sunmaktadır.
U.2 ya da orijinal kod adıyla SFF-8639, henüz oldukça yeni bir depolama arabirimidir. U.2 arabirimi, günümüzde bazı PCIe arayüzlü 2.5 inçlik disklerde karşımıza çıkmaktadır. M.2’nun aksine U.2 diskler, dizüstü sistemler yerine daha çok masaüstü ve sunucu sistemlerde kendine yer bulmaktadır. U.2 arabirimi, her ne kadar büyük anakart geliştiricilerinin desteğini alsa da çoğu anakartta bu arabirim desteklenmemektedir. Eğer elinizde bir U.2 disk varsa, bu diski anakarta bağlamak için U.2-M.2 dönüştürücüsü satın almanız gerekmektedir.
Non-Volatile Memory Express tabirinin kısaltması olan NVMe, temelde AHCI protokolünün yerini alması için tasarlanmıştır. AHCI yıllar önce eskiyen IDE protokolünün yerini almıştı. AHCI sayesinde geleneksel HDD’ler, veri yükünü çok daha verimli bir şekilde yönetmektedir. Ancak aynı verimlilik ne yazık ki SSD’lerde gözlenememektedir. NVMe ile birlikte SSD’ler daha geniş komut kuyruklarını daha verimli bir şekilde işleyebilmektedir. NVMe ayrıca modern SSD’lerin paralellik özelliğini çok daha etkili kullanabilmektedir.
Windows 7’den itibaren çıkan bütün Windows sürümleri NVMe sürücüleriyle entegre olarak karşımıza gelmektedir. Linux cephesinde ise NVMe protokolü 2012’den beri desteklenmekte ve her geçen gün gelişmeye devam etmektedir.
